جلوه های ولایت در شعر عرب - وبلاگ اشاره

به گزارش وبلاگ اشاره، میراث شعر علوی در ادبیات عرب میراث عظیمی است، زیرا این ادبیات وسیله تمایز شعر شاعران شیعی از صدر اسلام تا به امروز است.

هرچند در این میان شاعران سنی مذهب نیز قصاید گران سنگی در مدح حضرت امیر نگاشته اند که می توان آنها را جزو 20 شعر برتر علوی در تاریخ ادبیات دانست. این قصاید شگفت انگیز در فضیلت مولا علی(ع) است؛ نام امام علی به عنوان یک رمز و استعاره در ساخته های شاعران تأثیر زیادی در ترکیب و پرداخت شعر داشته که به وسیله آن، شاعران دنیا های معنوی را درهم تنیده اند. از جمله این اشعار می توان به قصیده کوثریه سیدرضا الهندی، قصیده دالیه الکعبی، وعینیه ابن ابی الحدید سنی مذهب اشاره نمود.

بیشتر شاعران عرب به میلاد امام علی (ع)، معجزه ها و اتفاقاتی که در پی آن رخ داد، اشاره ای نموده اند. همچنین به خاطر ابعاد شخصیتی امام علی(ع) از ایمان، کرامت و اخلاص گرفته تا شجاعت، بلاغت، فصاحت و عنایت ویژه ایشان به مستمندان و ایتام و درنهایت حاکم بودن در منتهای زهد و سادگی؛ قصاید علوی از عاطفه و حماسه ویژه ای برخوردارند.

در واقع نمی خواهم در این مقال کوتاه به خصوصیات ظاهری شعرهای شاعران عرب بپردازم. اگر بخواهم چیزی ارائه کنم که برای شاعر جوان امروز قابل استفاده باشد، توصیه می کنم شاعران جوان اهتمام ویژه ای به مطالعه عمیق همراه با ترجمه و آنالیز اشعار شاعران عظیم عرب در وصف علی(ع) داشته باشند. با این نگاه باید بتوان به تجاربی دست یافت که درنهایت به کار شعر فارسی علوی بیاید. معتقدم تجاربی در شعر عرب به خصوص شعر علوی وجود دارد که خلأ آن در زبان فارسی و شعر فارسی احساس می گردد. ازجمله حماسه خاصی که این شعرها از آن برخوردارند؛ قضاوتی که شاعر به عنوان یک مخاطب یا راوی در خصوص شخصیت و غصب خلافت امام علی (ع) در شعرهایش انجام می دهد. به نظر می رسد در شعر فارسی -به ویژه شعر جوان امروز- به گونه ای در پی اتفاقاتی هستیم که بیشتر در فرم به یاری شعر می آید اما در حوزه اندیشه سبدمان خالی است. ما بیشتر از یکسری اتفاقات پربسامد درباره شخصیت امام، مضمون سازی می کنیم. گاهی ممکن است به یک عاطفه راستین برسیم ولی شاید این عاطفه، عاطفه صادقی نباشد و صرفا به اثبات شاعری شاعر می انجامد. اما فکر می کنم بامطالعه بعضی از این قصاید می توان به فضایی رسید که این فضا خیلی برجسته و ویژه است و مثل شعر علی ای همای رحمت از شهریار به جایی می رسیم که صفات عملی حضرت بیشتر محل بحث قرار می گیرد شاید همین ذکر صفات عملی باعث شد خود حضرت نظر لطفی به شعر شهریار داشته باشند.

منبع: مرتضی حیدری آل کثیر - شاعر و پژوهشگر ادبیات عرب / روزنامه وبلاگ اشاره