کربن سیاه موجود در هوای مرکز چه مخاطراتی دارد - وبلاگ اشاره

به گزارش وبلاگ اشاره، مواجهه با ذرات کربن سیاه می تواند نسبت به سایر اجزای ذرات ریز معلق در هوا، خطرات و پیامدهای بیشتری را برای سلامت انسان در پی داشته باشد.

به گزارش وبلاگ اشاره، ذرات کربن سیاه به اسم یکی از آلاینده های هوای شهر تهران مورد پایش قرار می گیرند. اما منابع انتشار این ذرات کدام هستند؟

کربن سیاه (Black Carbon) یکی از اجزای مهم ذرات ریز معلق در هوا با قطر کمتر از 2.5 میکرون (PM2.5) است و از انواع فرآیندهای احتراق و عمدتاً از احتراق ناقص سوخت های فسیلی (مخصوصاً سوخت دیزل) و غیر فسیلی مانند چوب (زیست توده) منتشر می گردد. مواجهه با ذرات کربن سیاه می تواند نسبت به سایر اجزای ذرات ریز معلق در هوا، خطرات و پیامدهای بیشتری را برای سلامت انسان در پی داشته باشد.

احمد طاهری مدیر واحد سنجش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این باره می گوید: مقدار گیری غلظت کربن سیاه برای نخستین بار در سطح کشور در مرکز و به وسیله شهرداری تهران از سال 96 شروع شد و به مرور دامنه آن توسعه یافت و در حال حاضر مقدار گیری این آلاینده در 4 ایستگاه سنجش کیفیت هوا صورت می پذیرد.

به گفته طاهری، مطالعات اجرا شده در شرکت کنترل کیفیت هوا نشان می دهد که بیشترین غلظت این آلاینده در ساعات شب و کمترین آن در طول روز مشاهده می گردد که متاثر از عوامل جوی همانند ارتفاع لایه مرزی و منابع انتشار است. بعلاوه این مطالعات نشان داد که ناوگان سنگین دیزلی تهران بیشترین سهم را در انتشار این آلاینده بر عهده دارند.

اما به تازگی پژوهشی جامع در زمینه آنالیز منابع انتشار و تجزیه و تحلیل دامنه تاثیر ذرات کربن سیاه به وسیله محققان دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی و شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران انجام شد.

نتایج این پژوهش در خرداد ماه گذشته در نشریه معتبر Science of the Total Environment منتشر شده است.

رضا بشیری خوزستانی، پژوهشگر دانشگاه شهید بهشتی می گوید: در زمینه انجام این پژوهش، از داده های 3 سال اخیر 4 ایستگاه پایش کربن سیاه متعلق به شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران استفاده شد. نتایج مقدار گیری غلظت کربن سیاه در یک ایستگاه پایش می تواند تا حد زیادی تحت تأثیر منابع انتشار در مقیاس محلی، مبه وسیله و عظیم قرار گیرد لذا در طی مراحل تحقیقات، مقادیر غلظت کربن سیاه مقدار گیری شده از منابع مختلف در مقیاس های مکانی گوناگون در هر ایستگاه به طور کامل مورد تحلیل و آنالیز نهاده شد. نتایج این تحقیق نشان داده که اندازه انتشار کربن سیاه در تهران عمدتاً از منابع محلی است و غلظت آن ها تا حد زیادی تحت تأثیر انتشار وسایل نقلیه دیزلی از جمله کامیون های سنگین در شهر تهران است.

بیژن یگانه عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی هم در این رابطه می گوید: آنالیز های اجرا شده نشان داده که غلظت کربن سیاه حتی در مقیاس های کوچک جغرافیایی هم می تواند تفاوت چشمگیری داشته باشد. این تفاوت قابل توجه را می توان به اندازه انتشار مختلف از منابع در مقیاس های متنوع مکانی نسبت داد.

یگانه بعلاوه می افزاید: نتایج این مطالعه نشان داده که بیش از 60 درصد کربن سیاه منتشر شده در شهر تهران در مقیاس شهری که ممکن است تا فواصل عظیم تر تا 50 کیلومتری را هم دربرگیرد، فراوری می شوند. این در حالی است که منابع محلی (در مقایس مکانی 5 کیلومتری) سهمی کمتر از 40 درصد انتشار کل کربن سیاه در شهر تهران را به خود اختصاص می دهند. محققان علت پدیده حاضر را انتشار و پراکندگی آلودگی از گستره وسیعی از منابع آلاینده واقع در فواصل مکانی دورتر از محدوده شهری تهران و اثرپذیری کیفیت هوای شهر از این منابع می دانند.

منبع: مهر